نکات مهم در خرید اسب

خرید انواع اسب
بین نژادهای مختلف اسب مانند سگ و بسیاری از حیوانات دیگر هم از نظر ظاهر و هم از نظر خلق و خوی تفاوت هایی وجود دارد. اسب های آپولوسا، شایر، مورگان و امریکن کوارتر از نژادهای آرام و مطیع هستند و برای سوارکاری و ورزش برای مبتدیان مناسب هستند. بنابراین قبل از خرید اسب، مزاج و رفتار آن را جویا شوید و تا حد امکان آن را امتحان کنید تا بفهمید که چقدر رام و مطیع یا سرکش و وحشی است.

خرید انواع اسب اصیل
آنچه که در خرید اسب اصیل اهمیت دارد ، بررسی کردن شجره ی خانوادگی و رد کردن احتمال دو خون بودن است . از آن جایی که تلفیق نژاد ها باعث ضعف جسمانی و کاهش ضریب هوشی در اسب ها می شود ، برای خرید اسب اصیل دقت کنید که پدر و مادر هردو از یک نژاد باشند و اسب مورد نظر مدارک شناسایی و ترجیحا میکرو چیپ داشته باشد . میکروچیپ ها به اندازه ی یک دانه برنج بوده و طی یک فرایند کوتاه و ساده به زیر پوست حیوانات منتقل می وند و حاوی اطلاعات حیوان هستند.

پرورش اسب کاسپین
اسب کاسپین (به انگلیسی: Caspian horse) گیل اسب یا اسبچه خزریا اسب شاه (اسب کاسپین یک نماد از وضعیت خانوادگی در ایران باستان بوده و به‌طور معمول به شاه‌ها و ملکه‌ها تعلق داشته‌است) یا اسب مازندرانی یا اسبچه خزری با قدمت بیش از ۵ هزار سال به عنوان یکی از قدیمی‌ترین نژادهای اسب موجود در جهان تا سال ۱۳۴۵ منحصراً در ایران وجود داشت. نام رسمی این اسب در ایران بنابر اعلام وزارت جهاد کشاورزی ایران مطابق با نام بومی و بین اللملی اسب کاسپین است. این نژاد جد اولیه کلیه اسبهای خونگرم دنیا است. خاستگاه اصلی و اولیه این نژاد در مازندران است. اسب خزر همان‌طور که از نامش پیداست بومی منطقه خزر بوده و پراکندگی فعلی آن از بهشهر در نزدیکی دشت ترکمن تا تالش در غرب دریای مازندران است. اسب کاسپین به لحاظ ظاهری، تناسب اندام یک اسب بزرگ را دارد و بر خلاف بسیاری از اسبچه‌ها که دارای دست و پای کوتاه و تنه درشت هستند، اسبی مینیاتوری محسوب می‌شود و شناخت آن از روی تصویر به‌راحتی امکانپذیر نیست. یال و دم پر پشت و زیبا، کمر کشیده و بدن باریک از ویژگی‌های اسب کاسپین است و اندام حرکتی ظریف دارد و از استخوان‌بندی بسیار قوی و محکم برخوردار است. سم بسیار سفت و بیضی شکل است و نیاز به نعل‌بندی ندارد ضمن اینکه اسب کاسپین به رنگ‌های «سپید»، «سیاه»، «نیلی» یا «خاکستری»، «کرنگ» و «کهر» دیده می‌شود.

تفاوتهایی در هموگلوبین خون اسب کاسپین مشاهده شده و آن را در طبقه‌بندی به عنوان صفتی منحصر به نژاد اسب کاسپین قرار داده‌است. شاید به این دلیل است که در ارتفاعات و کوهستان نیز مورد استفاده قرار میکیرند. اسب کاسپین مدتی در خطر انقراض قرار داشت، اما در سال ۱۳۴۳ توسط لوئیز فیروز به صورت تصادفی در اطراف آمل با انگیزه آموزش سوارکاری به کودکان و نوجوانان شناسایی شد.

در سال ۱۳۴۵ با ورود نخستین اسب کاسپین به ایالت ویرجینیای آمریکا حرکت گسترش نژاد اسب کاسپین به دیگر نقاط جهان آغاز شده‌است. علاقه خاندان سلطنتی انگلیس به این نژاد منجر به تأسیس انجمن سلطنتی اسب کاسپین شد و به این ترتیب پرورش این نژاد در خارج از ایران نیز صورت گرفت. با وجودی‌که هیچ نژادی در دنیا با صفات ویژه اسب کاسپین وجود ندارد، این دونده دیر پای ایرانی در معرض انقراض قرار گرفته و نیازمند اقدامات خاص جهت احیا و پرورش است.

تفاوتهای اسب کاسپین با سایر نژادها
اسپ کاسپین فاقد تاج آهیانه‌ای در جمجمه خود می‌باشد.

پوشش پوست و مو: پوست نازک، ظریف و نرم، در تابستان اغلب با درخشندگی خیره کننده، پوشش زمستان ضخیم، یال و دم پر پشت ولی یکنواخت و ابریشمی.

خلق و خو: هوش و ذکاوت سرشار، بسیار آرام و مطیع.
از آنجا که اسب‌های کوتاهتر از 142 سانتی‌متر در کلاس پونی‌ها قرار می‌گیرند در ابتدا به آن کاسپین پونی اطلاق گردید. پونی‌ها دارای بدن و اندام‌های قوی هستند ولی اسبچه خزر از نظر خصوصیت بدنی هیچ تشابهی با پونی‌ها نداشت و کاملا شبیه به کلاس اسب‌ها بود بنابراین به آن اسب مینیاتوری دریای خزر اطلاق گردید. امروزه این اسبچه‌ها برای سوارکاری نوجوانان در تمام رشته‌های سوارکاری، حمل ارابه‌ها و انجام حرکات آکروباتیک در سیرک‌ها به کار می‌روند.

خرید اسب مسابقه
در خرید اسب مسابقه توجه به سلامتی فیزیکی و مهارت در انجام حرکات اهمیت زیادی دارد . هم چنین خون گرم یا خون سرد بودن هم از اهمیت نسبتا زیادی برخوردار است . اسب های خون گرم مانند نژاد عرب و تروبرد سرعت و قدرت زیادی دارند . اما اسب های خون سرد سرعت کمتر و قدرت بیشتر دارند و مناسب بارکشی و سواری های آرام هستند . هنگام خرید اسب مسابقه به خلق و خو و مطیع بودن اسب توجه کنید و هم چنین مهارت او را در انجام حرکات نمایشی بسنجید . از سالم بودن پاها و سایر اندام های اسب مطمئن شوید و به سن آن دقت کنید تا جوان و قوی باشد . در صورت خرید اسب نریان ، از عقیم بودن آن اطمینان حاصل کنید.

قیمت انواع اسب
قیمت اسب با توجه به معیار های ذکر شده از جمله سن ، جنس ، نژاد ، وضعیت جسمانی، اصیل یا دو خون بودن و … تغیر می کند . شروع قیمت برای خرید اسب از حدود ده میلیون تومان است و با صرف هزینه ی بیست تا سی میلیون تومان،می توانید یک اسب متوسط تهیه کنید که انتظارات معمولی شما را بر آورده کند. در رابطه با خرید اسب های مسابقه ، میزان سرعت ، مهارت و چابکی اسب می تواند قیمت آن را افزایش دهد.

نکات مهم در رابطه با خرید اسب
اگر با اسب ها زیاد آشنا نیستید ، حتما از یک فرد مطلع کمک بگیرید تا اسب را تایید کند . تناسب اندام های اسب ، ورزیدگی عضلات ، حرکات اسب ، طرز راه رفتن و دویدن ، لک ها یا زخم های پوستی و مواردی از این دست ، در خرید اسب اهمیت دارند و میزان سلامتی و اطلاعات دیگری را برای شما مشخص می کند . اسب نباید لگد بزند،پرخاشگر باشد و به شما حمله کند. به او فرصت بدهید تا شما را ببیند و با شما آشنا شود.

جنسیت اسب
قبل از خرید اسب ، به تفاوت های بین دو جنس نر و ماده دقت کنید تا بتوانید اسب مناسبی را انتخاب کنید . اسب های مادیان رفتار های تهاجمی کم تری دارند و به طور کل خلق و خوی آرام تر و متعادل تری دارند . از این رو خریداسب مادیان برای افراد مبتدی و افرادی که قصد پرورش اسب دارند ، انتخاب بهتری است .

از طرف دیگر ، اسب های نریان اگرچه هیجانی تر هستند و ممکن است رفتار های خطرناکی از خود بروز بدهند، اما دارای قدرت بدنی بیشتری نیز هستند و با داشتن جثه ی بزرگ تر و قد بلند تر ، می توانند در مسابقات و برای آموزش دیدن توسط افراد بسیار حرفه ای مناسب باشند . اگر اسب بعد از رسیدن به سن بلوغ اخته شود ، رام و مطیع تر می شود و خرید اسب نریان هم برای استفاده به منظور باربری ، حمل کردن کالسکه و سواری مناسب می باشند.

سن اسب
اسب ها در حدود 4 سالگی به بلوغ می رسند و توانایی باروری و بارور کردن را دارند . عمر طبیعی اسب ها حدود بیست و پنج تا سی سال است . اما این عدد می تواند بیشتر هم بشود . نژاد ، جنسیت ، تعداد باروری ، نحوه ی نگهداری و مراقبت های دامپزشکی و نوع و حجم کاری که اسب در طی زندگی انجام می دهد، تاثیر مستقیم بر طول عمر طبیعی اسب دارد . بهترین سن برای خریداسب از هشت تا دوازده سالگی است اما گروهی از افراد معتقدند این عدد تا پانزده نیز افزایش می یابد . البته این یک جواب قطعی نیست زیرا ممکن است اسب هایی با سن بالاتر نیز سالم و مناسب باشند.

دفع فضولات اسب
این عمل معمولاً ۱۰-۱۵ مرتبه در روز اتفاق می‌افتد. رنگ، قوام حجم، بو و تکرار دفع به طور قابل ملاحظه‌ای با نوع تغذیه و فعالیت مرتبط است. اسب‌ها بر اساس یک رژیم غذایی بالانس شده باید مدفوع قهوه‌ای رنگ و با شکل مناسب و به فرم مجزا پس از برخورد با زمین داشته باشند و بوی آن نا‌مطبوع نباشد.

اسب‌ها به علت تغذیه از غذای سبز و آبدار اغلب مدفوع سبز رنگ و بی‌شکل نظیر مدفوع گاو دارند و به علت تغذیه از علوفه خشک و خرد شده به حجم زیاد، دفع به شکل‌های مشکی و سفت و سخت خواهند داشت.

گوش‌های اسب
گوش‌ها باید به صورت راست و به حالت هوشیار ایستاده باشند اما این حالت سفت و محکم نباشد. گوش‌ها نباید سست و لرزان باشند و هیچگونه علامت آبریزش یا تجمع موم در آن نباشد.

چشم‌های اسب
سطح چشم باید براق، تمیز و مرطوب و ملتحمه ها به رنگ صورتی و براق باشند. مردمک چشم نباید بیش از حد گشاد یا بسته باشد اما تحت تأثیر نور تغییر خواهد کرد. کره چشم نباید فرورفته و (sunken) و یا بیرون زده باشد و هر دو کره چشم به یک اندازه باشند. پلک‌های چشم باید باز و پلک زدن بیش از اندازه نباشد و پوشش‌ها باید با کره چشم تماس داشته باشند و غشای پلک (پلک سوم) را بتوان در گوشه چشم دید البته طوریکه بیرون نزده و قسمتی از چشم را بپوشاند. آبریزش بینایی (تمیز یا چرک رنگی) وجود نداشته باشد.

طرز راه رفتن اسب
سطح مطلوب جایی است که در گستره دید اسب باشد تا اینکه حیوان بتواند قدم بزند و به راحتی یورتمه برود. پاها باید هنگام گام برداشتن از روی زمین و هنگام طی طریق و در هوا و روی زمین مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند. گوش کردن صدای پاها هنگام قدم زدن، تکنیک مفیدی برای درک راه رفتن منظم است.

اسب را راهنمایی کنید تا در یک خط مستقیم و تا فاصله ۵۰ متر از شما دور شود، سپس در همان خط مستقیم به سوی شما بازگردد. همین برنامه را به صورت یورتمه پیاده کنید. گام‌های اسب هنگام طی طریق کردن باید بلند و با نظم معین در هر چهار دست و پا باشد. اسب باید هنگام حمل و نقل محیط آزاد برای حرکت داشته باشد. بی‌قراری و به دور خود چرخیدن نامطلوب است و نشان دهنده آزردگی و زخم یا عدم انعطاف لازم در مورد مفاصل می باشد.

باید فعالیت اسب را زیر نظر داشت، اسب‌ها به منظورهای مختلف و فعالیت‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای مثال ‌های مخصوص سوار کاری زانوهای بلند و مفاصل خرگوشی پر تحرک و فعال دارند و اسب‌های مسابقه گام‌های بلند و فعالیت و تحرک بسیار عالی دارند.

تعداد ضربان قلب اسب
تعداد ضربان قلب در اسب ۳۰-۴۰ ضربه در دقیقه می باشد.

دهان اسب
لب‌ها باید تمیز و خشک باشند و هیچگونه علامتی دال بر بزاق زیادی، چرک، خون یا بوی نامطبوع نباید وجود داشته باشد. دندان‌ها باید منظم باشند و لبه‌های تیز نداشته باشند.

غشاهای مخاطی اسب
بخش متداول برای معاینه، ملتحمه (غشای دور چشم) و لثه‌ها می‌باشند، که باید به رنگ صورتی غلیظ باشند چرا که رنگ قرمز تیره نشانه پرخونی، قرمز روشن دلیل بر التهاب رنگ زرد نشان دهنده زردی یا یرقان، بی‌رنگی یا سفید نشانه کم‌خونی و آبی دلیل بر سیانوزه بودن یا عدم دسترسی به اکسیژن می‌باشد. غشاها باید مرطوب و براق باشند، اما خشک یا بیش از حد مرطوب نباشند.

سوراخ‌های بینی اسب
سوراخ‌های بینی باز اما بیش از اندازه بر آمده نباشند، تمیز و خشک و عاری از هر گونه آبریزش باشند. حرکت هوا به داخل و خارج از سوراخ‌های بینی باید به سهولت صورت گیرد و بوی نامطبوع وجود نداشته باشد.

ژست و حالت‌های اسب
وضعیت معمول برای اسب حالت ایستاده است. بندها و وترهای مختلفی در اندام‌های حرکتی از زیر آرنج، دست‌ها را مانند میله محکمی قفل می‌کنند تا اینکه وزن به صورت متوازن بر روی دست‌ها تحمل شود. اسب‌ها عادت دارند
که در محیطی راحت و سالم استراحت کرده و دراز بکشند.
اگر اسبی به مدت طولانی و یا ممتد دراز بکشد باید بررسی کرد که آیا به هیجان آمده یا بیمار است. اگر اسبی به طور دائم بنشیند و برخیزد، باید تهیگاه را بررسی کرد و اگر مرتباً سم را به زمین می کوبد و زمین را می خراشد این نشان دهنده وجود مشکل است.

تنفس اسب
تعداد تنفس معمول ۱۵-۱۰ مرتبه در دقیقه است. معاینه اولیه تنفس اسب از مسافت تقریباً دومتری می‌باشد. آیا سریع یا آهسته است، نامنظم یا ریتمیک است، سطحی یا عمیق است، سبک یا سنگین، پر سر و صدا یا آهسته و آرام است؟

این موارد بر اساس سلامتی اسب، نوع و میزان فعالیت، حالت تهییج و میزان درجه حرارت متغیر خواهد بود. سریع بودن، بی نظمی، پر سرو صدا بودن، کم عمق یا سنگین بودن تنفس غیر عادی است و به توجه و بررسی دامپزشک نیاز دارد. تعداد تنفس را می توان با جابه جایی تدریجی و آهسته دست روی یک سوراخ بینی و بررسی حرکت هوا یا با مشاهده حرکات منخرین یا دنده ها مورد بررسی قرار داد.

ادرار اسب
ادرار نرمال می تواند بی‌رنگ، ابری یا زرد رنگ، آبکی و یا مثل شربت غلیظ باشد. علائم غیرعادی معمولاً نشانه وجود یک مشکل است، دفع مقدار زیاد ادرار، ادرار قرمز – قهوه ای یا خون آلود بودن ادرار از این نوع علائم می‌باشند. در این صورت باید نمونه‌ای از ادرار را گرفته و در ظرف تمیزی ریخته و در یخچال جهت بررسی و معاینه دامپزشک نگاه داشت.

درجه حرارت اسب
یک دماسنج مناسب را که با وازلین آغشته شده باشد را می توان برای سنجش درجه حرارت بدن اسب به کار برد. باید دو سوم طول آن را از راه مخرج به داخل رکتوم وارد کرد و اطمینان حاصل کرد که ترمومتر با دیواره رکتوم در تماس باشد و این عمل را به مدت یک دقیقه ادامه داد. درجه حرارت یک اسب عادی و سالم بین ۳۷.۷ تا ۳۸.۶ درجه سانتیگراد می باشد.

نکات مهم در رابطه با خرید اسب
اسب را نمی توان حیوان خانگی دانست، اما افراد زیادی این حیوان را برای سواری در مسابقات می خرند و نگهداری می کنند. اسب سالم اسبی است با خصوصیات بدنی و فیزیولوژیکی مطلوب که متناسب با نژاد و نوع فعالیت آن باشد. داشتن دانش و اطلاعات کافی در خصوص ویژگی ها و نشانه های اسب سالم و همچنین آشنایی با نژاد اسب و نوع فعالیت و تغذیه آن در بهبود فعالیت پرورش دهندگان به منظور تامین سلامت بسیار موثر و مفید خواهد بود. و نگهداری صحیح از اسب

در خرید اسب با توجه به نوع کاربری هرچه اسب خالص تر باشد و درصد خلوص در نژاد آن بیشتر باشد ارزش آن بیشتر می شود با توجه به اینکه متأسفانه اختلاط نژادها دانسته یا ندانسته گسترش چشمگیری پیدا کرده است. ، یافتن اسب خالص در نژاد بسیار سخت و دشوار شده است، به همین دلیل یکی از موارد اساسی که خریدار باید به آن توجه کند، دانستن ایرانی یا خارجی بودن اسب مورد نظر است. و چه نژادی دارد و درصد خلوص نژادی (طبق شناسنامه) چقدر است و چه استفاده ای برای اسب در نظر دارد و کدام یک از اسب های فوق می تواند نیاز او را برآورده کند.

مثلاً اگر قصد سواری مبتدی داشته باشد، اسب های ایرانی (نه خیلی خالص) و در نهایت اصیل گزینه های بسیار خوبی هستند و از خرید اسب های خارجی بدون پرداخت هزینه های زیاد اجتناب می کند. اگر قصد سرمایه گذاری در زمینه پرورش را دارد با توجه به بازار خرید و فروش اسب باید به دنبال نژادهای اصیل ایرانی یا خارجی باشد و از خرید نژادهای غیر خالص اعم از ایرانی و خارجی خودداری کند.

About Author