اسب اصیل عربی از نظر ظاهری
این نژاد از نظر ظاهر کاملاً با سایر نژادهای دنیا متفاوت است. نژادهای مشتق شده از نژاد عرب از نظر قدرت، سرعت و اندازه بهتر از اسب عرب هستند. اما از نظر نجابت، مقاومت و سازگاری با آن قابل مقایسه نیستند.
در این اسب گردن بسیار زیبا به سمت زین خمیده شده و شانه ها به طور مشخص برجسته است. سر به طور ویژه به گردن متصل است و می تواند آزادانه در همه جهات حرکت کند. یال و دم فوق العاده زیبا و ظریف با درخشش ابریشمی هستند. سر نیز کوتاه و ظریف و صورت صاف یا مقعر است. پوزه های بزرگ و چشمانی درشت و براق دارد. گوش ها کوچک، ظریف و متحرک هستند و گاهی به سمت داخل خم می شوند. پشت اسب عرب کوتاه و کمی مقعر است. این اسب دارای پشتی قوی با کلاهی بلند و تخم مرغی شکل و اندام های حرکتی سخت و خشک است.
استقامت اسب عرب افسانه‌ای بوده و در قرن نوزدهم مسابقات اسبهای عرب در مسافت‌های طولانی در صحرا به مدت سه روز انجام می‌شده است. روش این اسب در حرکت به صورت شنا کردن توصیف شده است. اسب عرب دارای طبیعتی مهربان بوده و بسیار دلاور می‌باشد.
خصوصیات اندام شناسی اسب اصیل
معمولاً وضعیت اندام شناسی، یک اسب در سه بخش سر، بدن و یال و دم و اندام حرکتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. قد اسب عرب را از سطح زمین تا مرتفع‌ترین ناحیه جدوگاه ۱۴۲ تا ۱۴۹ سانتیمتر و گاهی حدود ۱۴۵ سانتیمتر مطرح کرده‌اند.
اسب اصیل ایرانی
الف) مشخصات سر اسب عرب
پیشانی: معمولاً عریض، مسطح و یا کمی‌برجسته‌است.
روی بینی: در اسب‌هایی که قسمت وسط بینی در مقطع طولی و نمای عرضی، عرض کمی‌داشته باشد آن را جمع می‌نامند که برخی نویسندگان این ویژگی را در اسب عرب مطرح می‌کنند ولی یکی از ویژگیهای اسب عرب در این ناحیه مقداری فرورفتگی در سطح طولی است و گاهی اوقات هم صاف دیده می‌شود، روی بینی اسب خوزستان عمدتاً صاف است.
انتهای بینی و منحزین: در اسب عرب انتهای بینی به طور واضح برجسته می‌باشد و منحزین کاملاً گشاد و ناصاف می‌باشد.
گوش: معمولاً گوشهای اسب عرب کوچک هستند. گوش اسب عرب از ترکمن کوچکتر است.
چشم: یکی از ویژگیهای بارز اسب عرب چشمهای زیبای آن هستند که جذابیت و زیبائی خاصی به چهره آن می‌بخشند ولی به طور کلی چشمهای اسب عرب درشت، گرد و معمولاً حدقه برجسته دارند که برجستگی حدقه در چشمان اسب عرب از ویژگیهای شاخص آن است.
گونه: گونه در اسب عرب مشخص است. معمولاً دارای سطحی گرد است.
لبها: باریک و متناسب است و زیبائی خاص به چهره می‌دهد.
به طور کلی اگر بخواهیم از اختصاصات عمومی‌و ویژگیهای اختصاصی ناحیه سر در اسب عرب صحبت کنیم می‌توانیم بگوئیم که اسب عرب سری متناسب با بدن خود دارد که سر در ناحیه گونه‌ها عمق زیادی دارد و معمولاً در ناحیه پیشانی در حد فاصل چشمها برجستگی سپر مانندی به نام جبه دارد و در ناحیه لبها و پوزه کمی‌جمع‌تر می‌شود و کلاً سر فرمی‌مثلثی شکل پیدا می‌کند و در ناحیه دو فک تحتانی فضای وسیعی وجود دارد که در اسب خوب این فاصله منحصربه‌فرد است.
اسب عرب ایرانی
ب) مشخصات بدن و یال و دم
جدوگاه: معمولاً چون اسب عرب دارای اتصال قوی گردنی – سینه‌ای می‌باشد در نتیجه ارتفاع جدوگاه با گردن یکی شده و معمولاً جدوگاه مشخص در اسب عرب به چشم نمی‌خورد و بصورت پیوسته با گردن بلندی می‌یابد.
کمر: معمولاً زین‌گاه اسب عرب اندکی پائین‌تر از سطح کپل و جدوگاه می‌باشد که مقدار این پائین افتادگی کمر بسیار متناسب با بدن و خوش فرم است.
کپل: کپل اسب عرب یکی از ویژگیهای اندام شناسی آن است معمولاً اسب عرب دارای کپل گرد و کاملاً برجسته و بسیار خوش فرم است.
سینه: این ناحیه در اسب عرب هم در عرض و هم در طول عمق متناسبی دارد و به خاطر عرض زیاد و متناسب آن ناحیه با ناحیه شکم پیوسته به نظر می‌رسد. در هر صورت این عمق متناسب سینه به همراه منخرین گشاد و فاصله زیاد دو فک تحتانی، شرایط تنفسی خوبی را برای این نژاد فراهم می‌سازد. در هر صورت سینه عریض و عضلانی از اختصاصات این نژاد می‌باشد.
شکم: در اسب عرب شکم به صورت مدور و استوانه‌ای در امتداد سینه قرار دارد.
یال و دم: یال و دم بلند و پرپشت در اسب عرب یکی از ویژگیهای بارز و شاخص این نژاد می‌باشد که زیبائی و جلوه زیادی به آن می‌بخشد. یکی از ویژگیهای اسب عرب بالا گرفتن دم در هنگام حرکت است.
اسب عرب
اندام های حرکتی اسب عرب: یکی از بارزترین ویژگی های اندام های حرکتی، سم های سخت، بزرگ و معمولاً گرد آنهاست. همچنین دست ها و پاها کاملاً عضلانی بوده و قلم در اندام های حرکتی جلو و عقب دارای قطر متناسب و قوی است و همچنین یکی از ویژگی های اسب عرب وجود مو در پشت ناحیه گردن است که پر نامیده می شود. همچنین در مفصل هاک در اسب عرب خمش کمی بیشتر از سایر نژادها است.
توضیح: یکی از ویژگی های اسب عرب، گردن آن است که معمولاً به سر حالت قوسی یا محکم می دهد که به آن میتبه(Mitbah) می گویند.
اسب عرب اسبی است بسیار باهوش، شجاع و پرخون توأم با نجابت.
رنگ غالب، خاکستری و یا سمند است.
ارتفاع اسب: 15 وجب (4/152 سانتیمتر)
موارد استفاده: پرش و سرعت
جمعیت و پراکنش اسب عرب در ایران
در حال حاضر جمعیت قابل ملاحظه‌ای از این نژاد در نواحی جنوب غربی کشور و به خصوص استان خوزستان و همچنین استان تهران وجود دارد و می‌توان تعداد آن را بین 5000ـ2500 راس تخمین زد.
تفاوت اساسی ساختار و ترکیب بدن اسب عرب با سایر اسب‌ها
اسبهای دنیا دارای ۱۸ دنده – ۶ مهره کمری و ۱۸ مهره دمی می‌باشند. اما اسب عرب دارای ۱۷ دنده – ۵ مهره کمری و ۱۶ مهره دمی می‌باشند. این اختلاف، به تحرک زیاد و ناحیه دم حیوان کمک می‌کند. ناحیه پشت حیوان کوتاه و تا حدودی مقعر می‌باشد. دست و پای قوی و بدن جمع و جور جزء صفات خوب اسب عرب است.
اسب اصولاً حیوانی است که در آب و هوای سرد و خشک تکامل یافته و در مناطق بیابانی همچون کویرهای عربستان رشد نیافته‌است.